8 grudnia 2010 r. w auli II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Konopnickiej w Nowym Sączu odbyła się
sesja historyczno-edukacyjna "Solidarność '80 - polski przełom", zorganizowana z okazji XXX-lecia powstania NSZZ "Solidarność" przez Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Sączu, II Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej, przy wsparciu Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. Sesję objął
honorowym patronatem Przewodniczący Komisji Regionalnej Regionu Małopolska NSZZ "Solidarność" Oddział w Nowym Sączu - Andrzej Szkaradek.
Obecne były media - jeszcze przed sesją wywiadu radiowego dla radia RDN udzielili L.Zakrzewski (PTH), T.Orlicz (II LO), P.Milczanowski (IPN) i A.Szkaradek a dla telewizji RTK dyr. M.Kruczek.
Sesję rozpoczął Dyrektor II LO Tadeusz Orlicz od powitania gości, następnie L.Zakrzewski podziękował dyrektorowi za podjęcie się organizacji tej sesji i przypomniał, że nie była to pierwsza, wspólnie realizowana inicjatywa - w 2005 roku II LO i PTH organizowały sesję o wyzwoleniu Nowego Sącza spod szwedzkiego najazdu, w 2006 r. - sesję o partyzantach Sądecczyzny, w 2008 r. - sesję na 90-lecie Niepodległości i powstania 1 Pułku Strzelców Podhalańskich. Podziękował także panu Andrzejowi Szkaradkowi za objęcie patronatem honorowym sesji i obecność na Sali, zwracając uwagę na niedoceniany i pomijany temat dziedzictwa idei "pierwszej Solidarności" jako ruchu społecznego jednoczącego Naród i zaapelował o zwrócenie większej uwagi na tamte wydarzenia tak istotne dla obecnej wolności a także wyrażanie wdzięczności dla ludzi, którzy poświęcali swoje zaangażowanie, szczęście i byt rodziny, czas, zdrowie a niejednokrotnie życie w działalności dla odzyskania wolności.
Prowadzenie sesji przejął A.Szczepanek (PTH), który zapoznał zgromadzonych z programem sesji i podał informację o tym, że Andrzej Szkaradek objął patronatem honorowym sesję oraz przekazał zestawy pamiątkowe XXX-lecia Solidarności - z broszurą napisaną wspólnie z L. Migrałą, dla aktywnych uczestników sesji. Powitał także prasę, media, byłych i obecnych nauczycieli i uczniów szkoły, przedstawicieli z innych szkół, itp. Podał informacje o wystawie i stoisku Poczty Polskiej, na którym będzie można nabyć kartki pocztowe o tematyce rocznicowej i stemplować je okolicznościową pieczęcią. (całość 9:00 - 9:20)
Pierwszy referat Od Solidarności do wolności wygłosił Piotr Milczanowski z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Krakowie. (9:20 - 9:50)
Drugi referat Życie społeczeństwa okresu PRL-u przed przełomem (1944-1980) przygotował i wygłosił Zbigniew Borowski (kl. 2a), towarzyszyła mu prezentacja, którą przygotował Jacek Boruch (kl 2a); nauczyciel prowadzący: mgr Dorota Damian - PTH) (9:50 - 10:10)
Głos zabrała pani Marta Bilska-Kubacka, emerytowana nauczycielka, jedna z współzałożycielek i aktywistek "Solidarności" nauczycielskiej w Nowym Sączu, wspominając swój pobyt w Gdyni i Gdańsku w dniach "wydarzeń grudniowych 1970 r. na Wybrzeżu" oraz pobyt w strajkującym Gdańsku w sierpniu 1980 roku. Zaapelowała do młodzieży o dążenie do odkrywania i publikacji prawdy o historii narodowej. (10:10 - 10:20)
A.Szczepanek podał informację, że sponsorzy: Urząd Miasta Nowego Sącza i IPN w Krakowie przekazali książki dla uczniów i nauczycieli przygotowujących sesję.
Trzeci referat: Protesty społeczne: czerwiec 1956, marzec 1968, grudzień 1970, czerwiec 1976 i ich następstwa (KOR, ROPCiO, KPN) ) przygotowała Klaudia Siokało (kl. 2b) a odczytała Kamila Ptaszkowska, (kl. 2d), towarzyszyła odczytowi prezentacja przygotowana przez zespół w składzie: Dominika Bodziony, Katarzyna Czerw, Kinga Łoboda, Kamila Pazgan, Aleksandra Różańska, Maria Sławecka (kl 2b); nauczyciel prowadzący: mgr Anna Leśniak. (10:20 - 10:40)
L.Zakrzewski na krótko zabrał głos, udzielając informacji na temat znaczku "Solidarności" sądeckiej z 1980 r., wykorzystanego jako motyw na plakacie a także przypominając krótko historię i okoliczności zorganizowania pierwszej w historii mszy św. na terenie zakładu pracy w Nowym Sączu (ZNTK - 14 V 1981 r.) w czasie "pierwszej Solidarności", z której fotografia została wykorzystana na plakacie reklamującym imprezę. Przypomniał także o ogromnej roli Ojca Świętego Jana Pawła II i Kościoła katolickiego w Polsce we wspieraniu dążeń niepodległościowych i organizacji Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy kościele "kolejowym" po stanie wojennym. (10:40 - 10:45)
Nastąpiła 10 minutowa przerwa na kawę, herbatę i ciastka, podczas której uczestnicy sesji mogli zapoznać się z wystawą pamiątek.
Po przerwie, ok. godz. 10:55, kolejny, czwarty referat: Od "Sierpnia" do "Grudnia" - dzieje pierwszej "Solidarności" (na tle rozwoju wydarzeń w kraju) wygłosiła Patrycja Gruszczyńska (kl. 2e), został wsparty prezentacją przygotowaną przez Mateusza Mamalę (kl 1a); nauczyciel prowadzący: mgr Aleksandra Opalska. (10:55 - 11:10)
Głos zabrał Jacek Mazanec - pierwszy przewodniczący i współzałożyciel Komisji NSZZ "Solidarność" nauczycielskiej przy II LO w 1980 r., były nauczyciel II LO (obecnie w PWSZ), dzieląc się wspomnieniami z tamtego okresu. Zaapelował o sporządzenie tablicy ku pamięci Zbigniewa Szkarłata, działacza "Solidarności", który zginął w tajemniczych okolicznościach 5 II 1986 r. (11:10 - 11:15)
Pani Zyta Bilińska, działaczka "Solidarności" nauczycielskiej z 1980/81 r. podzieliła się swoimi refleksjami i wspomnieniami, wyrażając wdzięczność za organizację tej sesji. (11:15 - 11:20)
Piąty referat: "Solidarność" w Nowym Sączu przygotowała Klaudia Chrobak (kl 2d), wygłosiła zaś Agata Pisiewicz (kl 2d), towarzyszyła mu prezentacja, przygotowana przez Mateusza Kornasia i Piotra Stachonia (kl 1a); nauczyciel prowadzący: mgr Jerzy Horowski - PTH). (11:20 - 11:35)
Ostatni referat: Powstanie "Solidarności" w II Liceum Ogólnokształcącym w Nowym Sączu, przygotował nauczyciel z II LO i zarazem szef "Solidarności" w II LO mgr Jacek Ogorzałek, a towarzyszyła mu prezentacja przygotowana przez Arkadiusza Klaga i Piotra Stachonia (kl. 1a) (11:35 - 11:55)
Głos zabrał Andrzej Szkaradek - honorowy patron sesji, działacz struktur podziemnych, współtwórca i legenda sądeckiej "Solidarności", internowany w stanie wojennym, więzień polityczny i działacz "Solidarności Walczącej" w stanie wojennym, współorganizator i działacz Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy kościele kolejowym, po 1989 roku poseł na Sejm i działacz struktur krajowych odrodzonego związku. Podzielił się refleksjami i wspomnieniami z działalności w podziemiu po 1981 roku, podkreślając rolę młodzieży w działalności opozycyjnej - także wśród uczniów II LO - w których procesach uczestniczył. Zaapelował o napisanie "prawdziwego podręcznika historii" obejmującej lata 1944-1989 dla młodzieży polskiej. (11:55 - 12:10)
L.Zakrzewski dodał kilka uwag - m.in. dotyczących malowanych haseł na murach w Nowym Sączu i druku ulotek przez indywidualnie działających uczniów szkół sądeckich oraz dynamice tworzenia się pierwszej "Solidarności" na przykładzie ZNTK w Nowym Sączu. Odczytał także fragment homilii Jana Pawła II, wygłoszonej podczas Mszy św. w Gdańsku 12 VI 1987 r. "Jeden drugiego brzemiona noście. (.)Solidarność - to znaczy: jeden i drugi. (.) A więc nigdy: jeden przeciw drugiemu. (.)" (12:10 - 12:15)
Głos zabrał Henryk Najduch - działacz "Solidarności" z NOWOMAG-u (wspólnie z A.Szkaradkiem), podzielił się wspomnieniami ze swojej pracy w podziemnych strukturach związku i pracy w podziemnej drukarni, w której w latach 1981-1984 drukowali 15 wzorów ulotek, a także z pobytu w krakowskim więzieniu na Montelupich po aresztowaniu w 1984 r. Zaapelował do młodzieży o patriotyzm, który jest niezbędny. (12:15 - 12:25)
A.Szczepanek podał informację o tym, że Komisja Wojskowości PTH w Nowym Sączu w ramach przypominania o wydarzeniach sprzed 30 lat, 12 grudnia na płycie Rynku planuje inscenizację historyczną dotyczącą wprowadzenia stanu wojennego. Będzie to punkt kontroli pojazdów - milicyjno-wojskowy. Wyposażenie i pojazdy z tamtej epoki - także, aby pokazać dzieciom i młodzieży jak to wyglądało.
M.Kruczek, L.Zakrzewski, P.Milczanowski (IPN) i A.Szkaradek wspólnie rozdzielili nagrody książkowe (pozyskane od: IPN, UM Nowego Sącza, PTH i NSZZ "Solidarność") wśród uczniów i nauczycieli przygotowujących sesję. Szczególne podziękowanie dla M.Kruczek. A.Szkaradek i P.Milczanowski otrzymali pamiątkowe wydawnictwa II LO. (12:30 - 12:45)
Sesji towarzyszyła wystawa pamiątek - książek, broszur, plakatów, odznak i in. związanych z okresem PRL-u i NSZZ "Solidarność" ze zbiorów M. Kruczek, L. Zakrzewskiego i biblioteki II LO. Wystawę przygotowała mgr Anna Kutowska zaś scenografię mgr Marta Jacak.
Na korytarzu przed wejściem na salę było czynne stoisko Poczty Polskiej z kartkami pocztowymi o tematyce historycznej, z okazji sesji została wykonana specjalna pieczęć, którą można było ostemplować zakupione kartki.
Przygotowanie prezentacji multimedialnych do referatów pilotował i zorganizował mgr Bogdan Potoniec (PTH) a koordynowali projekt dr Maria Kruczek i mgr Bogdan Potoniec (PTH).
